Biodiversiteit: een mensenrecht
Enkele dagen terug publiceerde de Europese Commissie, meer bepaald haar Directoraat-Generaal Extern beleid van de Europese Unie, een studie met de titel Biodiversity as a Human Right and its Implications for the EU’s External Action.
Die studie werd besteld door het Mensenrechtencomité van het Europese Parlement en uitgevoerd door een hoogleraar gespecialiseerd in globaal milieurecht, professor E. Morgera.
Biodiversiteit als een mensenrecht… Wat een krachtig idee.
Blijkt dat de auteur van de studie met deze woorden verwijst naar het feit dat biodiversiteit onontbeerlijk is voor het genot van verschillende mensenrechten en sets van mensenrechten, die zij samenbrengt onder de noemer ‘biodiversiteitsafhankelijke mensenrechten’. Het recht op leven, het recht op gezondheid, het recht op voedsel en het recht op water. Kinderrechten en vrouwenrechten. Wegens het bestaan van deze grondrechten en hun biodiversiteitsafhankelijkheid, bestaat eigenlijk ook een grondrecht op biodiversiteit.
De biodiversiteitsafhankelijkheid van het recht op gezondheid werd in 2018 uitdrukkelijk erkend door de Vergadering van de Wereldgezondheidsorganisatie. Sommige bevindingen van het rapport uit 2016 waarop de erkenning steunde, klinken thans wrang. Zo onder meer de vaststelling dat veranderingen in ecosystemen veroorzaakt door menselijke ingrepen, het risico op en de impact van de overdracht van besmettelijke ziekten verhogen omdat zij verhoogd contact bewerkstelligen op de interface mensen/dier/milieu en de vectorhoeveelheden, -samenstelling en -verspreiding wijzigen.
De aandacht voor de biodiversiteitsafhankelijkheid van kinderrechten spreekt aan. Het benaderen van de kinderrechten met oog voor hun biodiversiteitsafhankelijk zou kunnen inhouden dat landen kinderen toegang tot de rechter zouden moeten geven inzake biodiversiteitsverlies.
Er is natuurlijk ook een band tussen biodiversiteit en het grondrecht op een gezond leefmilieu. De Speciale rapporteur van de Verenigde Naties voor mensenrechten en het leefmilieu bepleit internationale erkenning van een inhoudelijk (versus procedureel) grondrecht op een gezond leefmilieu, dat naar zijn oordeel het volgende dient te omvatten: “clean air, a safe climate, access to safe water and adequate sanitation, healthy and sustainably produced food, non-toxic environments in which to live, work, study and play and healthy biodiversity and ecosystems” (Boyd, 2019).
De studie sluit af met een reeks beleidsaanbevelingen.
Verwante expertise: Leefmilieu