Een verontrustend rapport over de toestand van de biodiversiteit
Na een bijeenkomst van een week in het Unesco-hoofdkwartier in Parijs heeft de internationale groep biodiversiteitsexperts van het IPBES op maandag 6 mei zijn rapport gepubliceerd over de wereldwijde staat van de biodiversiteit.
Het internationale biodiversiteitsrapport is de voorbije drie jaar opgesteld door 145 experts uit 50 verschillende landen, met aanvullende bijdragen van 310 andere experts. Het rapport bundelt alle wetenschappelijke kennis over de biodiversiteit en vooral over de afname ervan op wereldschaal. De vaststelling van de wetenschappers is overduidelijk: "In de geschiedenis van de mensheid is de natuur er wereldwijd nog nooit zo snel op achteruitgegaan en ook het tempo waarin soorten uitsterven versnelt." Ongeveer een miljoen dier- en plantensoorten is met uitsterven bedreigd, waarvan "een groot aantal in de volgende decennia zullen verdwijnen". De experts geven aan dat het huidige tempo waarin soorten verdwijnen, zo'n honderd- tot duizendmaal hoger ligt dan het natuurlijke tempo. De uitsterving van die soorten is overigens bijna uitsluitend gelinkt aan de mens. Drie kwart van het aardoppervlak en ongeveer 66% van de zeeën en oceanen zijn immers "ernstig aangetast door menselijke activiteit". Ook ruim 85% van de draslanden "zijn verloren gegaan". De voortdurende erosie van de biodiversiteit is in de eerste plaats te wijten aan veranderingen in het grondgebruik door de landbouw, die voornamelijk verband houden met de toename van de consumptie van dierlijke producten.
Het IPBES herinnert aan de vele voordelen van ecosysteemdiensten: ruim 75% van de voedselgewassen ter wereld is op dit moment afhankelijk van bestuiving en daarnaast zijn ook ongeveer vier miljard mensen voornamelijk afhankelijk van natuurlijke geneesmiddelen. Bovendien "absorberen natuurlijke omgevingen, oceanen, bodems en bossen 60% van de antropogene uitstoot van broeikasgassen".
In het persbericht op zijn website benadrukt het IPBES dat "het nog niet te laat is om in te grijpen, maar alleen als we daar nu mee beginnen op alle niveaus, van lokaal tot wereldwijd". Het rapport bevat heel wat voorbeelden van acties voor duurzame ontwikkeling en manieren om die te verwezenlijken in sectoren "zoals landbouw, bosbouw, mariene ecosystemen, zoetwaterecosystemen, stedelijke gebieden, energie of financiën".
Het was bijna 15 jaar geleden – sinds de publicatie van het Millennium Ecosystem Assessment in 2005 – dat er een synthese werd gemaakt van de kennis over de wereldwijde stand van zaken op het gebied van biodiversiteit.
Verwante expertise: Leefmilieu