Glyfosaat: het "onkruid" van de Europese Commissie

Als actieve stof van Roundup, is het de meest gebruikte herbicide ter wereld die op zichzelf een markt van meer dan een miljard euro vertegenwoordigt. Deze stof is echter uiterst omstreden omwille van de mogelijke schadelijke effecten op de gezondheid en op het milieu. Ondanks het gunstig advies van de EFSA (Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid), vermoedt de WGO (Wereldgezondheidsorganisatie) dat de stof niet alleen genotoxisch, maar tevens kankerverwekkend is voor dieren en "waarschijnlijk kankerverwekkend" voor de mens.

Op donderdag 9 november hielden de Lidstaten een bijeenkomst achter gesloten deuren om de kwestie van de verlenging van de handelsvergunning met vijf jaar te verlengen. Aanvankelijk wilde de Commissie de vergunning voor de controversiële stof verlengen met tien jaar. Door de faling van 25 oktober jl. moest de Commissie haar verwachtingen echter terugschroeven. Het beroepscomité van experten kon geen akkoord vinden en de stemming die hierover moest plaatsvinden, moest worden uitgesteld.

Dit compromis zou niet hebben volstaan aangezien de Lidstaten er opnieuw niet in slaagden om een akkoord te vinden. Geen enkele gekwalificeerde meerderheid (namelijk 55% van de 25 Lidstaten die 65% van de Europese bevolking vertegenwoordigen) kon worden bereikt: vijf Lidstaten, waaronder Duitsland die een demografisch zwaargewicht is, hebben zich van de stemming onthouden. Veertien landen, waaronder Spanje en Nederland, zijn met de Commissie akkoord gegaan maar vertegenwoordigden uiteindelijk slechts 37% van de Europese bevolking. België heeft, samen met acht andere landen, tegen het voorstel gestemd. Terwijl de onenigheid voor sommige van deze landen, zoals Frankrijk, betrekking heeft op de duur van de vergunning, zijn andere landen meer categoriek: zij willen dat tegen 2022 een plan wordt aangenomen om geleidelijk aan af te stappen van glyfosaat. Dit is onder meer het geval in België.

Aan de vooravond van het verstrijken van de vergunning voor glyfosaat heerst er grote onenigheid. Om daaraan tegemoet te komen, is de Commissie van plan om haar tekst eind november voor te leggen aan een beroepscomité. Als er een gekwalificeerde meerderheid zou ontstaan, zou de Commissie kunnen vermijden om de verantwoordelijkheid voor de eenzijdige beslechting van deze kwestie op zich te nemen. Glyfosaat zou dan gedurende de komende vijf jaar vergund kunnen worden, of niet. Intussen blijft het spannend!