Wie wil jagen in Vlaanderen denkt beter eerst twee keer na !

In het licht van dit vonnis (Corr. Oost-Vlaanderen (afd. Gent) 5 september 2017) volgen enkele beschouwingen met betrekking tot de thematiek van de jachtwetgeving in het algemeen en valse jachtplannen in het bijzonder.

De desbetreffende wetgeving is het Jachtdecreet van 24 juli 1991. Dit decreet beoogt het verstandig gebruik van wildsoorten en hun leefgebieden (artikel 2), een beter wildbeheer, het natuurbehoud en een verbeterd toezicht. Artikel 7 bepaalt dat het verboden is te allen tijde en op enigerlei wijze te jagen op andermans grond zonder uitdrukkelijke toestemming van de eigenaar of zijn rechthebbende.

Van belang hierbij is allereerst een goede begripsafbakening. Een jachtterrein of jachtrevier is de verzameling van alle aaneengesloten percelen waarop een jager het jachtrecht heeft. In het licht van de doelstelling uit artikel 2 van het Jachtdecreet bedraagt de vereiste minimale oppervlakte van een jachtterrein 40 ha. Wat betreft waterwild bestaat er een uitzondering. In dat geval moet de aaneengesloten wateroppervlakte minimaal 3 ha groot zijn. Voor andere vormen van jacht (bijvoorbeeld met een roofvogel of met fret en buidel) is geen minimale oppervlakte bepaald (Artikel 8).Elk jaar moet iedere jager een jachtplan van zijn jachtterrein indienen. Dat plan geeft de actuele situatie weer op welke percelen de jager over het jachtrecht beschikt.

Sinds 2015 zijn er vanwege de vzw Vogelbescherming Vlaanderen campagnes tegen valse jachtplannen om jachtplannen transparanter en correcter te maken. Deze vzw is een natuurbeschermende vereniging en streeft de bescherming, het behoud en het welzijn van in het wild levende vogelsoorten (Artikel 2 van zijn statuten). Zij zet zich daadwerkelijk in voor de bescherming van de natuur waardoor haar vordering positief werd onthaald door de rechter. Sinds 20 juli 2017 bestaan er digitale jachtplannen. De arrondissementscommissaris gaat na of de percelen kunnen worden uitgekleurd als blijkt dat de gronden toch op de jachtplannen staan. Deze gaat evenwel niet de eigendomstitels controleren. Het is aan de burger om zijn percelen te laten uitkleuren uit een jachtplan.

Het probleem in voormeld vonnis is tweeërlei van aard. De jager in kwestie beschikte voor het merendeel van de ingekleurde percelen noch over het jachtrecht noch waren deze percelen in feite bejaagbaar. Er is hier duidelijk sprake van bedrieglijke ondermijning van de jachtregels. Bedrieglijk in de zin dat de jager zichzelf een voldoende groot jachtterrein verschaft. Ondermijning in de zin dat het vervalsen van jachtplannen een ondermijning is van het hele systeem.

Niet alleen de naleving van de jachtregels maar ook de bescherming van de natuur is van fundamenteel belang. Voor het dichtbevolkte Vlaanderen is de weinige natuur iets waar men zorgzaam mee moet omgaan. Er is zowel schade voor de mens als voor de natuur. Het grondwettelijk recht op een gezond leefmilieu op grond van art. 23, 4° Gw. is dan ook aangetast. De overheid speelt een belangrijke rol in het waarborgen van de bescherming van een gezond leefmilieu.

Naast de overheid waarborgt de vzw Vogelbescherming Vlaanderenals natuurbeschermende vereniging het in de Grondwet vastgestelde recht op bescherming van een gezond leefmilieu (Corr. Oost-Vlaanderen
(afd. Gent) 12 april 2016, TMR 2016, afl. 5, 614).De vzw, die zich in deze zaak burgerlijke partij had gesteld, merkt mijns inziens terecht op dat de overheid ter zake meer haar verantwoordelijkheid zou moeten nemen om het grondwettelijk gewaarborgd recht op een gezond leefmilieu te beschermen. Op dit moment ligt de verantwoordelijkheid vooral bij de burger. Het is immers de burger die zelf het initiatief moet nemen om zijn eigendom te laten uitkleuren uit een jachtplan. De burger moet zelf de schrapping van zijn eigendom uit het jachtplan vragen.

Concreet mogen jagers op bestaande jachtplannen zonder toestemming het terrein inkleuren en vervolgens is het aan de eigenaar zelf om te bewijzen dat hij geen toestemming heeft gegeven en de percelen te laten uitkleuren. Als de burger dit evenwel niet opmerkt, is de kans groot dat dergelijke feiten zich zullen herhalen. Ik denk dat het belangrijk is dat jagers worden gesensibiliseerd door alle regels te allen tijde strikt na te leven. Bovendien dienen de jachtplannen zo accuraat mogelijk te zijn.

Het gebruik van valse jachtplannen brengt de jagers die wel de regels strikt volgen in diskrediet. Er is met andere woorden sprake van imagoschade voor jagers die wel de regels naleven. De juistheid van de jachtplannen is een element waarop zowel de overheid die de jachtvergunning aflevert, de overheid die toezicht houdt op de jacht als de burgers moeten kunnen vertrouwen.