De Commissie stelt voor om de Aarhus-verordening te herzien

Overeenkomstig de bepalingen van de Verordening 1367/2006 moeten de verschillende Europese instellingen en organen de verplichtingen die voortvloeien uit het Verdrag van Aarhus uitvoeren. Deze verplichtingen verzekeren de toegang tot informatie, inspraak bij besluitvorming en toegang tot de rechter inzake milieuaangelegenheden.

De Commissie stelt voor om deze Verordening te herzien opdat niet-gouvernementele milieuorganisaties meer ruimte zou worden geboden om, overeenkomstig de doelstellingen Verdrag van Aarhus, het handelen en nalaten van Europese instellingen en organen te kunnen betwisten.

Op basis van deze Verordening kunnen niet-gouvernementele milieuorganisaties momenteel verzoeken om een herziening van individuele beslissingen, maar niet van beslissingen van algemene strekking die werden aangenomen door Europese instellingen en organen in milieuaangelegenheden. Desalniettemin heeft het Gerecht van de EU, in een arrest van 14 juni 2012, de weigering van de Commissie tot herziening van de Verordening 149/2008 (een beslissing met algemene strekking dus) die maximumresidugehalten oplegt voor pesticiden in levensmiddelen vernietigd. In deze zaak heeft het Gerecht geoordeeld dat artikel 10 van de verordening 1367/2996 - die toelaat om enkel van de individuele beslissingen een herziening te verzoeken - niet in overeenstemming is met artikel 9, §3 van het Verdrag van Aarhus dat voorziet dat , "elke partij waarborgt dat leden van het publiek, wanneer zij voldoen aan de eventuele in haar nationale recht neergelegde criteria, toegang hebben tot bestuursrechtelijke of rechterlijke procedures om het handelen en nalaten van privépersonen en overheidsinstanties te betwisten die strijdig zijn met bepalingen van haar nationale recht betreffende het milieu". Het Gerecht herhaalde dat dit door de EU ondertekend en goedgekeurde Verdrag "voorrang heeft boven afgeleide handelingen van gemeenschapsrecht" (§52 van het arrest). Het duurde maar liefst 8 jaar voordat de Commissie een voorstel deed om de verordening in die zin te wijzigen.

In het voorstel wordt ook voorzien om het toepassingsgebied van de teksten die het voorwerp kunnen uitmaken van een beroep tot herziening te verruimen, waarbij wordt gepreciseerd dat het gaat om alle akten die strijdig kunnen zijn met de bepalingen van het milieurecht in de zin van het Verdrag van Aarhus en om de beroepstermijnen evenals de termijnen voor het onderzoek van de verzoeken door de Commissie te verruimen.

Het voorstel moet nu worden onderhandeld en aangenomen door het Europees Parlement en de Raad. De Commissie voorziet dat het voorstel wordt aangenomen voor de volgende bijeenkomst van de partijen bij het verdrag van Aarhus in oktober 2021. Op dit ogenblik werd een openbare raadpleging over dit project gelanceerd, die wordt afgesloten op 10 december 2020.

Commissievoorstel: https://ec.europa.eu/environment/aarhus/pdf/legislative_proposal_amending_aarhus_regulation.pdf

Mededeling van de Commissie: https://ec.europa.eu/environment/aarhus/pdf/communication_improving_access_to_justice_environmental_matters.pdf

Openbare raadpleging: https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/12165-Access-to-Justice-in-Environmental-matters