Requiem voor de provincie, prelude voor private belangen in Vlaamse intergemeentelijke samenwerkingsverbanden?

Dit wijzigingsdecreet werd op 17 juni 2016 in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd. De verschillende bepalingen treden tussen 27 juni 2016 en 1 januari 2019 in werking. De wijzigingen van het DIS geven - in afwachting van een nieuw Decreet Lokaal Bestuur - blijk van drie tendensen in het Vlaams bestuursrecht.

You win some, you lose some: de provincies moeten uiterlijk op 31 december 2018 uit de intergemeentelijke samenwerkingsverbanden treden, maar andere publiekrechtelijke rechtspersonen mogen vanaf nu wél deelnemen in een intergemeentelijk samenwerkingsverband (bijvoorbeeld politiezones en hulpverleningszones).

Het weerzien van een oude bekende: private partners mogen door middel van de nieuwe Opdrachthoudende Vereniging met Private Deelname terug deelnemen in de financieel en technisch veeleisende energie- en afvalintercommunales. Naast deze inhoudelijke beperking zijn er maatregelen genomen om belangenvermenging tegen te gaan. In die zin mag de nieuwe rechtsfiguur niet in andere intergemeentelijke samenwerkingsverbanden deelnemen. Daarenboven zijn er diverse maatregelen genomen die de beslissingsmacht van private partners in de kwestieuze intercommunale temperen. Finaal zijn er aan private deelname in de energiesector voorwaarden opgelegd die de ontvlechting van de energiemarkt moeten vrijwaren.

Gemuteerde intergemeentelijke samenwerking: de verschillende taken van intercommunales moeten geen functionele samenhang meer vertonen. Dit betekent echter niet dat de weg open ligt voor monsterintercommunales, daar statutenwijzigingen nog steeds door de Vlaamse Regering goedgekeurd worden en de verschillende (uiteenlopende) taken scherp gedefinieerd moeten worden.

Ondanks veelvuldige kritiek blijkt de klassieke intercommunale ook in Vlaanderen een ware comeback kid te zijn. Het wijzigingsdecreet geeft niet alleen de mogelijkheid tot verbreding van intercommunales, bovenal leest het kwestieuze decreet als het begin van een grafrede voor de provincies en een herintrede voor private partners in de afval- en energiesector. Het lijkt erop dat het nieuwe Decreet Lokaal Bestuur vooral een terugkeer naar de voormalige Intercommunalewet zal betekenen.