Vandaag bestellen, morgen geleverd?

De gezondheidscrisis die we doormaken heeft uiteenlopende gevolgen, op alle niveaus. Uiteraard ontsnappen de overheidsopdrachten niet aan deze regel, zowel wat de plaatsing als de uitvoering ervan betreft. Enerzijds wordt de economische bedrijvigheid van vele opdrachtnemers hard getroffen; anderzijds zien bepaalde opdrachtnemers zich genoodzaakt om aanvragen in te dienen om vergoedingen te ontvangen die rechtstreeks verbonden zijn aan COVID-19. Om daaraan tegemoet te komen, heeft iedereen zijn steentje bijgedragen, zowel op federaal als op regionaal niveau.

Er rijzen ook veel vragen over de urgentie verbonden aan de COVID-19-crisis in het kader van de gunning van overheidsopdrachten.

Om de aanbestedende diensten hierin te begeleiden, heeft de Europese Commissie op 1 april jl. een mededeling gepubliceerd. In deze mededeling wordt herhaald dat de aanbestedende diensten een cruciale rol spelen bij de beschikbaarheid van onder meer de essentiële uitrusting zoals gezichtsmaskers en veiligheidshandschoenen, medische hulpmiddelen, beademingsapparatuur, en andere medische benodigdheden. Men denkt ook aan het feit dat andere opdrachten dringend zouden moeten kunnen worden opgestart, in voorkomend geval, gelet op het belangrijk ziekteverzuim verbonden aan de gezondheidscrisis.

In haar richtsnoeren overweegt de Commissie alle opties die de aanbestedende diensten ter beschikking hebben en benadrukt ze de flexibiliteit, in velerlei opzichten, van het Europese kader.

Deze reeks opties begint bij het verkorten van de termijn om offertes te ontvangen met het oog op het versnellen van de openbare of niet-openbare procedures. Slechts als deze verkorting niet volstaat, kan een aanbestedende dienst beroep doen op de onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking in - volgens de tekst "uiterst" - spoedeisende gevallen - gelet op de gezondheidscrisis, om tegemoet te komen aan de dringende behoeften en dit ongeacht het bedrag van de opdracht.

Houd er rekening mee dat, zelfs voor een dergelijke procedure, in principe, verschillende ondernemers moeten worden geraadpleegd. De Commissie gaat echter verder door aan te geven dat dit mogelijk is "op voorwaarde dat die ondernemer de enige is die de vereiste levering binnen de door de dwingende spoed veroorzaakte technische beperkingen en termijn kan uitvoeren", hetgeen zal moeten blijken uit het administratief dossier.

Hoewel deze procedure het mogelijk kan maken om aan dringende behoeften te voldoen, mag deze uiteraard slechts worden gebruikt om de periode te overbruggen tot er stabielere oplossingen kunnen worden gevonden. Het gaat dus om een tijdelijke en strikt noodzakelijke procedure die nodig is om de urgentie te beheren.

Ten slotte benadrukt de Commissie dat de aanbestedend diensten een actieve rol kunnen spelen op de markt, hetzij door de contacten tussen de ondernemers op te voeren - uiteraard mits naleving van het principe van de social distancing! - of door het lanceren van, bijvoorbeeld, innovatieve digitale instrumenten die alternatieve oplossingen zouden kunnen voorstellen.

Er wordt dus nog een extra steentje toegevoegd aan d de reglementaire en informatieve constructie wat de huidige crisis betreft!

Zorg goed voor jezelf!