Vergunning vereist voor vaste installaties in verband met hernieuwbare energie

De gemeenrechtelijke procedure wordt opgenomen in artikel D.IV.14, volgens welke het gemeentecollege van de betrokken gemeente beslist over de vergunningsaanvragen.

In artikel R.II.36-11 wordt gepreciseerd onder welke voorwaarden de modules voor de productie van elektriciteit en warmte toegelaten zijn:

"Een biomethaniseringseenheid per eigendom wordt toegelaten op voorwaarde dat dit verenigbaar is met de omgeving.

Een windturbine per eigendom wordt toegelaten voor zover de mast hoogstens vierentwintig meter meet.

Een module voor de productie van elektriciteit of warmte met de zon als energiebron wordt toegelaten onder de volgende voorwaarden:

1° ofwel wordt de module rechtstreeks op een bestaand gebouw aangebracht;

2° ofwel wordt de module rechtstreeks of via een montageconstructie in de bodem verankerd voor zover de module, in verhouding tot de toegangsweg, achter de gebouwen geplaatst wordt".

Het gemeentecollege beschikt echter niet over deze bevoegdheid wanneer de geplande handelingen en werken een doel van algemeen belang hebben. Overeenkomstig artikel D.IV.22 wordt de vergunning afgeleverd door de gemachtigde ambtenaar wanneer deze "geheel of gedeeltelijk betrekking heeft op handelingen en werken: (...) 7° betreffende de bouwwerken of uitrustingen bestemd voor activiteiten met een doel van algemeen belang zoals volgt: (...) k) in verband met hernieuwbare energie wegens hun doel van algemeen belang";

De handelingen en werken bedoeld in het eerste lid, 7°, k) zijn "deze die betrekking hebben op de productie van energie die uitsluitend voor de gemeenschap is bestemd, namelijk de energie die zonder privé-verbruik in het elektriciteitsnet of in het aardgasnet wordt geïnjecteerd of die een stedelijk verwarmingsnet bedient en deze die betrekking hebben op de installatie, de aansluiting, de wijziging, de bouw of de uitbreiding van: 1° een veld van fotovoltaïsche zonnepanelen; 2° een windturbine of een windturbinepark; 3° een hydro-elektrische centrale; 4° een eenheid voor de energievalorisering van de biomassa; 5° een eenheid voor de energievalorisering van de aardwarmte" (artikel D.IV.22, lid 2).

Dit artikel werd speciaal opgesteld om tegemoet te komen aan de rechtspraak van de Raad van State volgens dewelke er slechts kan beschouwd dat productie-eenheid een doel van algemeen belang heeft als de energieproductie is bestemd voor de gemeenschap door in het openbaar netwerk te worden geïnjecteerd (R.v.S., 12 januari 2012, nr. 217.209).

Het CoDT voorziet bovendien dat bepaalde productie-eenheden kunnen worden vergund, geïnstalleerd en geëxploiteerd in afwijking van het gewestplan:

Artikel D.IV.6 wijkt af van het de gemeenrechtelijke regels voor de aflevering van stedenbouwkundige vergunningen. Met het oog op elektriciteits- of warmteproductie mag immers, in afwijking van het gewestplan, een bebouwingsvergunning of een stedenbouwkundig attest nr. 2 betreffende energieproductie die ten dele de gemeenschap ten goede komt, namelijk energie die ten dele in het elektriciteitsnet of in het aardgasnet wordt geïnjecteerd of die een stedelijk verwarmingsnet bedient, toegekend worden. Deze verrichtingen zouden kunnen afwijken van het betrokken gewestplan.

Zo bepaalt artikel D.IV.8 ook dat "met het oog op elektriciteits- of warmteproductie, er een stedenbouwkundige vergunning of een desbetreffend stedenbouwkundig attest nr. 2 in een aangrenzend gebied en in afwijking van het gewestplan kan worden afgeleverd voor de modules die elk gebiedsconform bouwwerk, elke gebiedsconforme installatie of elk gebiedsconform gebouw, gelegen op hetzelfde onroerend goed, rechtstreeks bevoorraden".

Ten slotte worden bijkomende afwijken geregeld in artikel D.IV.11. Dit artikel maakt momenteel het voorwerp uit van een beroep bij het Grondwettelijk Hof (zaak nr. 6662).